आरोग्य

झोप घेण्याची सर्वोत्तम वेळ कोणती ?,

By nisha patil - 2/25/2025 7:10:18 AM
Share This News:

झोप घेण्याची सर्वोत्तम वेळ कोणती?

झोपेचा वेळ आणि त्याची गुणवत्ता आपल्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यासाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे. झोपेचा चांगला ताळमेळ राखण्यासाठी रात्री 10 ते 11 वाजेपर्यंत झोपणे आणि सकाळी 5 ते 7 वाजता उठणे हे सर्वोत्तम मानले जाते.

🕰️ आदर्श झोपेचा वेळ आणि फायदे

1️⃣ रात्री 9:30 ते 10:30 वाजता झोपणे (सर्वोत्तम वेळ)

✅ मूलतः: आयुर्वेद आणि स्लीप सायन्सनुसार, सूर्यास्तानंतर लवकर झोपणे आणि सूर्योदयाच्या आधी उठणे हे सर्वात फायदेशीर आहे.
✅ फायदे:

• मेंदू अधिक कार्यक्षम होतो.
• हार्मोन्स योग्य प्रमाणात स्रवतात (मेलाटोनिन वाढतो, कॉर्टिसोल नियंत्रित राहतो).
• हृदय व रक्तदाब संतुलित राहतो.
• रोगप्रतिकारशक्ती वाढते.

2️⃣ रात्री 11:00 ते 12:00 वाजता झोपणे (मध्यम स्तराचा पर्याय)

✅ फायदे:

• शरीराला विश्रांती मिळते, पण मेलाटोनिनची पातळी कमी असते.
• शरीराची नैसर्गिक पुनरुत्पत्ती प्रक्रिया कमी प्रभावी होते.
  ❌ तोटे:
• झोपेची गुणवत्ता थोडी कमी होते.
• मेंदू पूर्णपणे ताजातवाना होत नाही.

3️⃣ रात्री 12:00 नंतर झोपणे (वाईट सवय)

 तोटे:

• शरीराचा नैसर्गिक सर्केडियन रिदम (जैविक घड्याळ) बिघडतो.
• मेंदूवर अतिरिक्त ताण पडतो.
• वजन वाढण्याची शक्यता अधिक असते.
• रक्तदाब आणि मधुमेहाचा धोका वाढतो.

 सकाळी उठण्याचा सर्वोत्तम वेळ

• सकाळी 4:30 ते 5:30 (ब्राह्ममुहूर्त) – सर्वोत्तम वेळ 
• सकाळी 6:00 ते 7:00 – मध्यम स्तराचा पर्याय
• सकाळी 7:00 नंतर – आळशीपणाला निमंत्रण 

झोपेची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी टिप्स

✅ झोपण्यापूर्वी मोबाईल, टीव्ही आणि लॅपटॉप टाळा.
✅ झोपण्याच्या १ तास आधी प्रकाश कमी करा.
✅ झोपण्यापूर्वी गाईचे दूध, हळदीचे दूध किंवा औषधी काढा घ्या.
✅ झोपण्यापूर्वी मेडिटेशन किंवा हलकी स्ट्रेचिंग करा.
✅ झोपण्याच्या ठिकाणी शांतता आणि अंधार असावा.