बातम्या
होळी कशी साजरी केली जाते?
By nisha patil - 3/13/2025 6:56:51 AM
Share This News:
होळी हा भारतातील प्रमुख सणांपैकी एक आहे. तो रंगांचा आणि आनंदाचा सण म्हणून ओळखला जातो. फाल्गुन महिन्याच्या पौर्णिमेला (फेब्रुवारी-मार्च दरम्यान) हा सण साजरा केला जातो. होळी दोन दिवस साजरी केली जाते—पहिल्या दिवशी होळिका दहन, तर दुसऱ्या दिवशी रंगपंचमी किंवा धूलिवंदन.
होळीचा ऐतिहासिक आणि धार्मिक संदर्भ
- प्रह्लाद आणि होलिका कथा – हिरण्यकश्यपूच्या बहिणी होलिकाने विष्णुभक्त प्रह्लादाला अग्नीत जाळण्याचा प्रयत्न केला. मात्र, भक्तीच्या बळावर प्रह्लाद वाचला आणि होलिका जळून खाक झाली. त्यानिमित्ताने अहंकाराचा नाश आणि सत्याचा विजय दर्शवणारा हा सण आहे.
- शिव-पार्वती संदर्भ – काही ठिकाणी ही कथा भगवान शंकर आणि कामदेवाशीही जोडली जाते.
- कृष्ण आणि राधा – रंग खेळण्याची परंपरा श्रीकृष्ण आणि राधेच्या लीलांशी संबंधित मानली जाते.
होळी कशी साजरी केली जाते?
🔸 होळिका दहन – पहिल्या दिवशी सायंकाळी लाकूड, गवत आणि समिधा एकत्र करून होळी पेटवली जाते. लोक तिच्याभोवती प्रदक्षिणा घालतात आणि सुख-समृद्धीची प्रार्थना करतात.
🔸 रंगपंचमी – दुसऱ्या दिवशी लोक एकमेकांवर रंग, गुलाल टाकून आनंदोत्सव साजरा करतात. ढोल-ताश्यांच्या गजरात नृत्य आणि गायनही केले जाते.
🔸 गोडधोड पदार्थ – पुरणपोळी, गूळ-पोळी, गुझिया, ठंडाई, भांग यांसारखे पदार्थ खास होळीच्या निमित्ताने बनवले जातात.
भारत आणि विविध प्रदेशांतील होळीच्या परंपरा
🔹 उत्तर भारत – ब्रज, मथुरा, वृंदावन येथे लठ्ठमार होळी प्रसिद्ध आहे.
🔹 महाराष्ट्र – येथे धूलिवंदन आणि रंगपंचमी मोठ्या उत्साहात साजरी केली जाते.
🔹 पंजाब – 'होला मोहल्ला' नावाने शीख समुदाय हा सण साजरा करतो.
🔹 बंगाल – येथे 'डोल यात्रा' म्हणून होळीला महत्त्व आहे.
🔹 दक्षिण भारत – येथे कमल आणि शिवाच्या पूजेसोबत हा सण वेगळ्या पद्धतीने साजरा होतो.
होळीचा सामाजिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व
✅ हा सण वाईटावर चांगल्याच्या विजयाचे प्रतीक आहे.
✅ सामाजिक ऐक्य आणि बंधुता वाढवतो.
✅ नैसर्गिक रंगांचा वापर त्वचेसाठी फायदेशीर असतो.
निष्कर्ष
होळी हा केवळ रंगांचा सण नसून, तो आनंद, सौहार्द, प्रेम आणि परंपरांचे प्रतीक आहे. बदलत्या काळानुसार आपणही नैसर्गिक रंग वापरणे आणि पाण्याचा अपव्यय टाळणे यासारख्या गोष्टी लक्षात ठेवायला हव्यात.
होळी कशी साजरी केली जाते?
|