बातम्या

लोहाची कमतरता.....

By nisha patil - 2/14/2025 8:35:47 AM
Share This News:

लोहाची कमतरता  – कारणे, लक्षणे आणि उपाय

लोहाचा शरीरासाठी महत्त्व

लोह हे रक्तातील हिमोग्लोबिन तयार करण्यासाठी आवश्यक असते. हिमोग्लोबिन ऑक्सिजन वाहून नेण्याचे कार्य करते. त्यामुळे शरीरात लोहाची कमतरता असेल, तर रक्ताच्या कमतरतेची (अॅनिमिया) समस्या उद्भवते.

लोहाची कमतरता होण्याची कारणे

✅ अपुरा आहार – आहारात लोहयुक्त पदार्थांचा अभाव (जसे की हिरव्या पालेभाज्या, गूळ, डाळी)
✅ रक्तस्राव – जास्त मासिक पाळी, अपचनामुळे सतत रक्तस्त्राव होणे, शस्त्रक्रियेनंतर रक्तस्राव
✅ गर्भधारणा – गरोदर महिलांना जास्त लोहाची गरज असते
✅ अतिसेवन (Overuse) चहा आणि कॉफीचे – जास्त प्रमाणात चहा-कॉफी घेतल्यास लोहाचे शोषण कमी होते
✅ आजार आणि संसर्ग – किडनीचे आजार, हुकवर्म यांसारख्या समस्यांमुळे लोहाची पातळी कमी होते

लोहाची कमतरता ओळखण्यासाठी लक्षणे

 थकवा आणि अशक्तपणा
 त्वचा फिकट आणि निस्तेज दिसणे
 डोकं दुखणे आणि चक्कर येणे
 श्वास लागणे (हलकीशी हालचाल केली तरी दम लागतो)

केस गळणे आणि नखे ठिसूळ होणे
 थंड हात-पाय राहणे
❗ लहान मुलांमध्ये वाढ खुंटणे आणि एकाग्रता कमी होणे

लोहाची कमतरता भरून काढण्यासाठी उपाय

१. आहारात लोहयुक्त पदार्थांचा समावेश करा:

 हिरव्या पालेभाज्या – पालक, मेथी, कोथिंबीर, चाकवत
 मांसाहार – चिकन, अंडी, मासे (विशेषतः रेड मीटमध्ये जास्त लोह असते)
 सुकामेवा आणि कडधान्ये – बदाम, अक्रोड, मूग, मसूर, राजमा
 व्हिटॅमिन C समृद्ध पदार्थ खा – संत्री, लिंबू, टोमॅटो (लोह शोषून घेण्यास मदत करतात)
 गूळ आणि बाजरी – लोहाचा उत्तम स्रोत

२. आयर्न सप्लिमेंट्स (Iron Tablets):

➡ डॉक्टरांच्या सल्ल्याने लोहतत्वाच्या गोळ्या किंवा सिरप घेतल्यास काही आठवड्यात लोहाची कमतरता भरून निघू शकते.

३. चहा-कॉफीचा कमी वापर करा:

➡ जेवणाच्या आधी किंवा लगेच चहा-कॉफी घेणे टाळा, कारण यामुळे लोहाचे शोषण कमी होते.

४. लोखंडाच्या भांड्यात अन्न शिजवा:

➡ लोखंडी कढईत भाजी किंवा लोखंडाच्या तव्यावर भाकरी शिजवल्यास अन्नात थोड्या प्रमाणात लोह मिसळते, जे शरीराला उपयुक्त ठरते.